Dieta przy noszeniu stałego aparatu.
Czy w ogóle istnieje coś takiego jak dieta przy noszeniu aparatu ortodontycznego? Nie do końca. Można za to podzielić rodzaje pokarmów na takie, które pomagają w utrzymaniu zdrowia zębów i zamków ortodontycznych na swoim miejscu, oraz takie, które sprzyjają pojawianiu się próchnicy i mogą wpływać na odklejanie się zamków.
Pokarmy, które przyklejając się dookoła zamków powodują odwapnienia i pojawianie się próchnicy:
NAPOJE
- Cola – jest słodka i kwaśna: to kombinacja idealna do rozpuszczania szkliwa. Próbowaliście kiedyś wrzucić do niej mleczny ząb? Rozpuszcza się po jednym dniu.
- Soki – zawierają dużo cukru, a ich odczyn jest kwaśny. Pite w nadmiarze mogą rozpuszczać szkliwo.
POKARMY
- Słodycze – szczególnie te klejące typu toffi, żelki, mentosy, krówki. Przyczepiają się do zamków i niszczą szkliwo, które do nich przylega. Dodatkowo często są dość twarde i nagryzając na nie z dużą siłą, można odczepić zamek ortodontyczny.
- Białe pieczywo – białe pieczywo często zawiera w swoim składzie dużo cukru. Jego konsystencja powoduje, że przykleja się do zamków i tak jak słodycze rozpuszcza szkliwo zębów.
Jak jeść podczas noszenia stałego aparatu ortodontycznego?
- Nie wgryzamy się przednimi zębami w twarde pokarmy (twarde jabłko czy skórka od chleba). Kroimy je na mniejsze kawałki i gryziemy bokiem. W trakcie żucia, człowiek potrafi wygenerować siłę rzędu 70-100 kg. Zamki są przyklejone do zębów za pomocą kleju. Można zatem sobie wyobrazić, że twarde jedzenie i duża siła to w konsekwencji odklejony zamek ortodontyczny.
- Uwaga na barwiące napoje! Napoje, które mogą przebarwiać zęby czy elementy aparatu to na przykład: czerwone wino, kawa, herbata czy sok z buraka. Można zmniejszyć ryzyko pojawienia się przebarwień, pijąc przez słomkę.
- Uwaga na barwiące przyprawy: kurkumę czy paprykę. Dotyczy to pacjentów noszących przeźroczyste lub jasne ligatury (gumki).
Przy okazji chciałabym dodać kilka słów na temat ruchomych aparatów, które najczęściej są noszone przez dzieci. W kwestii słodkich i kwaśnych napojów czy słodyczy sytuacja wygląda podobnie – lepiej ich unikać. Jeśli jednak pacjent nie potrafi się bez nich obyć, należy pamiętać o tym, żeby zawsze ZAKŁADAĆ CZYSTY APARAT NA CZYSTE, UMYTE ZĘBY. Założenie aparatu na brudne, obklejone zęby zwiększa ryzyko rozwinięcia się próchnicy. W trakcie noszenia ruchomego aparatu ortodontycznego można pić wodę, lepiej unikać soków. Jeśli jednak pacjent je lubi, proszę by zdejmował aparat do picia, a potem mył zęby (i aparat) przed jego ponownym założeniem.
Dla słodyczożerców polecamy stosowanie na noc pasty z dużą ilością fluoru – 5000 ppmF. W nocy nasz organizm wydziela mniej śliny. Suchość sprzyja rozwojowi próchnicy, szczególnie jeśli zęby nie są dokładnie umyte (co ciężko osiągnąć przy jedzeniu słodkich i klejących pokarmów). Wtedy z pomocą przychodzi fluor, który po myciu zębów pozostaje w ślinie i ratuje szkliwo przed rozpuszczającym działaniem kwasów.