Zdrowa jama ustna to nie tylko zdrowe zęby, ale też zdrowe dziąsła i przyzębie. Jednym ze wskazań do leczenia ortodontycznego są stłoczenia zębów (czyli nachodzenie na siebie sąsiadujących zębów). Kiedy zęby na siebie nachodzą, pacjent ma trudność z dokładnym umyciem zębów oraz doczyszczeniem powierzchni między nimi. Przy uszeregowanych zębach, które są ustawione równo koło siebie, ten problem nie występuje. Wcześniej jednak, trzeba przejść leczenie ortodontyczne, które wymaga szczególnie dokładnego czyszczenia zębów!

W jednym z poprzednich artykułów wspominałam, że najczęstszym powikłaniem leczenia ortodontycznego jest próchnica. Oczywiście dotyczy to pacjentów, którzy niedostatecznie dbają o higienę jamy ustnej podczas użytkowania aparatu. Na drugim miejscu jest zapalenie dziąseł. Stan zapalny dziąseł również spowodowany jest niedostateczną higieną, aczkolwiek badania mówią o tym, że jest to tylko jeden z czynników. Na pewno znaczenie ma fakt nadmiernego odkładania się płytki nazębnej, ale też reakcja na czynniki zapalne – tutaj może to wyglądać inaczej u różnych pacjentów. To, co często obserwuję u pacjentów, którzy przestają dbać o odpowiednią higienę już w trakcie leczenia to przerost dziąseł. Jest on spowodowany tym, że w związku ze zwiększoną ilością odkładającej się płytki nazębnej, zmienia się środowisko mikrobiologiczne w jamie ustnej. Dotyczy to w szczególności powierzchni stycznych – czyli tych między zębami.

Dla mnie, jako dla ortodonty, stan dziąseł i przyzębia moich pacjentów ma szczególne znaczenie – to dzięki zdrowym więzadłom znajdujących się w przyzębiu jestem w stanie przesuwać zęby.

Badania pokazują, że u osób, które poza myciem zębów stosują nić dentystyczną, znacznie rzadziej występuje zapalny przerost dziąseł. Najlepiej, jeśli nić dentystyczna stosowana jest codziennie. Co ciekawe, pacjenci, którzy regularnie stosują nici dentystyczne, zdecydowanie rzadziej skarżą się na występowanie przykrego zapachu z ust (halitoza). Dobre efekty daje też stosowanie szczoteczek międzyzębowych i nici dentystycznej. Nici są dostępne w szpulce lub w formie naciągniętych fragmentów na małe „proce”. Z tych drugich lubią korzystać dzieci, którym ciężko jest nawinąć nić na palce.

W kwestii irygatora: badania pokazują, że jest on mniej skuteczny niż nić dentystyczna. Jeśli jednak pacjent z różnych względów nie jest w stanie stosować nici: proponuję korzystanie z irygatora. Korzystanie z nici dentystycznej może na początku wydawać się trudne dla mniej wprawnych osób. W sytuacji, kiedy na zębach naklejone są zamki jest jeszcze trudniej 🙂 Dlatego pacjenci ortodontyczni często decydują się na zakup irygatora. Sama z niego nie korzystam, ale Marcela, która nosi aparat (i nie lubi nici 😉 ) od kilku lat używa Panasonic EW1211. Nie jest to najdroższy irygator,  wypuszcza wodę pod dużym ciśnieniem i co bardzo ważne – nie psuje się 🙂 Do irygatora można nalać samą wodę, lub wodę zmieszaną z płukanką do ust.

Są też pacjenci, którzy korzystają zarówno z nici jak i z irygatora – dla 100 % pewności, że robią wszystko, żeby w trakcie leczenia ortodontycznego nie pojawiły się u nich ubytki próchnicowe ani zapalenie dziąseł.

Źródła:

Zanatta FB, Ardenghi TM, Antoniazzi RP, Pinto TM, Rösing CK. Association between gingivitis and anterior gingival enlargement in subjects undergoing fixed orthodontic treatment. Dental Press J Orthod. 2014;19(3):59-66. doi:10.1590/2176-9451.19.3.059-066.oar

Worthington HV, MacDonald L, Poklepovic Pericic T, et al. Home use of interdental cleaning devices, in addition to toothbrushing, for preventing and controlling periodontal diseases and dental caries. Cochrane Database Syst Rev. 2019;4(4):CD012018. Published 2019 Apr 10. doi:10.1002/14651858.CD012018.pub2

Dersot JM. Le contrôle de plaque, un élément essentiel du succès du traitement orthodontique [Plaque control, a key element of successful orthodontics]. Orthod Fr. 2010;81(1):33-39. doi:10.1051/orthodfr/2010001