Czy obecność ósemek ma wpływ na ustawienie siekaczy w dolnym łuku zębowym?
Często słyszę od moich pacjentów, że pojawienie się dolnych trzecich zębów trzonowych (inaczej ósemek, zębów mądrości) spowodowało zmianę ustawienia (stłoczenie) siekaczy w dolnym łuku zębowym. Dotyczy to zarówno pacjentów, którzy nigdy nie byli leczeni przez ortodontę, jak i tych, którzy mają za sobą leczenie ortodontyczne. Jeśli ta kwestia Was dotyczy i zastanawiacie się czy rzeczywiście obecność ósemek ma wpływ na ustawienie zębów w przedniej części dolnego łuku – ten artykuł jest właśnie dla Was.
Badania naukowe w wielu jednostkach na całym świecie nie popierają teorii, według której stłoczeniom w dolnym łuku winna jest obecność trzecich zębów trzonowych, czyli ósemek. W badaniach uwzględniono zarówno pacjentów, którzy byli leczeni ortodontycznie, jak i tych, którzy leczeni nie byli. Co więcej, badano warunki zgryzowe u pacjentów, którzy: a. mają ósemki, b. ich ósemki były zatrzymane (nie wyszły z kości) , c. nie mieli zawiązków ósemek. Chyba już się domyślacie, że częstotliwość występowania stłoczeń w przedniej części dolnego łuku zębowego była bardzo podobna we wszystkich grupach…
Nie ma danych, które wskazywałyby, że profilaktyczne usuwanie ósemek powstrzyma w przyszłości pojawienie się stłoczeń w przedniej części łuku dolnego. Nie ma znaczenia, czy pacjent był leczony ortodontycznie, czy też nie.
W kwestii wspomnianych stłoczeń pojawiających się nawet po leczeniu ortodontycznym – takie stłoczenia mogą się pojawić jeśli na dolne zęby nie został naklejony stały retejner. Retejner to metalowy drucik naklejony na zęby od strony języka. Ma za zadanie utrzymać je w prawidłowym położeniu. Jeśli zęby nie są zabezpieczone retejnerem: mogą z czasem zacząć się przesuwać i tak jak wspomniałam wyżej: nie jest to zależne od pojawienia się ósemek.
Nie zalecam profilaktycznego usuwania trzecich zębów trzonowych u moich pacjentów. Często na konsultacje zgłaszają się osoby, u których plan leczenia obejmuje ekstrakcje. Zęby, które kwalifikuję do ekstrakcji zawsze są tymi w najgorszym stanie. I tutaj ciekawostka: w najgorszym stanie często są szóstki. Wyrzynają się w szóstym roku życia i często od początku nie są objęte odpowiednią troską przez pacjentów i ich rodziców. Teraz wyobraźcie sobie pacjenta, u którego wcześnie usuwamy ósemki, a u którego w przeciągu kolejnych dwóch-trzech lat trzeba usunąć szóstki ( na przykład kiedy uległy rozległemu złamaniu, a były leczone kanałowo wiele lat wcześniej). Taki pacjent zostaje bez dwóch zębów trzonowych i potrzebuje leczenie implanto-protetycznego.
Stąd też warto się na spokojnie zastanowić, czy rzeczywiście istnieją wskazania do usunięcia danego zęba. Przed podjęciem takiej decyzji warto skonsultować się zarówno z chirurgiem stomatologicznym jak i z ortodontą. O tym jakie są ogólne wskazania do usuwania ósemek napiszę dla Was oddzielny post 🙂
Źródła:
Zawawi KH, Melis M. The role of mandibular third molars on lower anterior teeth crowding and relapse after orthodontic treatment: a systematic review. ScientificWorldJournal. 2014;2014:615429. doi:10.1155/2014/615429
Cheng HC, Peng BY, Hsieh HY, Tam KW. Impact of third molars on mandibular relapse in post-orthodontic patients: A meta-analysis. J Dent Sci. 2018;13(1):1‐7. doi:10.1016/j.jds.2017.10.005
De Bruyn L, Vranckx M, Jacobs R, Politis C. A retrospective cohort study on reasons to retain third molars [published online ahead of print, 2019 Nov 5]. Int J Oral Maxillofac Surg. 2019;S0901-5027(19)31350-5. doi:10.1016/j.ijom.2019.10.003