Przy okazji poprzedniego wpisu, dotyczącego leczenia ortodontycznego u nastolatków, wspomniałam o tym, jak ważne jest odpowiednie planowanie leczenia u dzieci.

Pierwsza i najważniejsza kwestia, nad którą warto się pochylić, to to, że ortodonta leczy nie tyle zęby, co twarz pacjenta. Ten maluszek, który przychodzi na wizytę z rodzicami w wieku kilku lat, w przyszłości będzie samodzielnym dorosłym. Stąd lekarz powinien wiedzieć jak zaplanować leczenie, co robić, a czego nie robić, by w przyszłości twarz pacjenta wyglądała korzystnie oraz by jego zgryz dobrze funkcjonował. W planowaniu leczenia dzieci posiłkujemy się wiedzą na temat wzrostu i rozwoju, doświadczeniem oraz … wyobraźnią.

W zależności od tego z czym zgłaszają się do gabinetu kilkuletnie dzieci, leczenie zaczynamy na różnych etapach rozwoju. Istnieją wady, które powinno się leczyć jak najwcześniej (ale oczywiście w momencie, kiedy dziecko będzie gotowe na współpracę z lekarzem), są też takie, z leczeniem których musimy się wstrzymać, tak by rozpocząć je w momencie, który pozwoli na szybkie i efektywne wyleczenie wady.

Postawienie prawidłowej diagnozy jest bardzo ważne, ponieważ wady zgryzu, które występują u dzieci, tak na prawdę często wskazują na występowanie innych, szerszych problemów, np. ortopedycznych czy laryngologicznych. To jak wyglądają szczęki i twarz dziecka może dużo powiedzieć na temat tego jak taki maluch oddycha, śpi czy je.

Nawet jeśli nie na każdym etapie rozwoju dziecka jesteśmy w stanie rozpocząć leczenie ortodontyczne, ortodonta jest w stanie wychwycić inne problemy, które występują u dziecka i skierować je do odpowiedniego specjalisty. Często jest też tak, że dzieci wymagają innego leczenia przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego, stąd lepiej mieć świadomość, że nie zawsze jesteśmy w stanie po prostu „wyprostować zęby”.

Jeśli już mamy świadomość, że u dziecka występuje wada zgryzu i że teraz jest odpowiedni moment do rozpoczęcia jej korygowania, konieczne jest zaprojektowanie odpowiedniego aparatu. Jest to bardzo ważna kwestia, ponieważ źle dobrany aparat może utrudnić skorygowanie wady zgryzu istniejącej u dziecka, nawet jeśli jest to aparat ruchomy. Przez dobór złego aparatu, pacjent traci cenny czas potrzebny na leczenie, które w efekcie ulega wydłużeniu, kiedy okazuje się, że konieczna jest zmiana aparatu. Poza wydłużeniem czasu leczenia, problemem jest też spadek motywacji pacjenta do noszenia aparatu. Często dzieci, które zniechęciły się po pierwszym, nieskutecznym leczeniu, nie są zainteresowane noszeniem kolejnego aparatu.

Dobra diagnoza pozwala wybrać odpowiednie dla pacjenta leczenie. Tak jak pisałam w poprzednim wpisie, klasyczne ruchome aparaty to aparaty ortopedyczne. Ich głównym zadaniem jest prawidłowe ustawienie szczęki względem żuchwy. Dodatkowo przy ich stosowaniu dochodzi do poprawy w ustawieniu zębów, jednak trzeba mieć świadomość, że  nie są one w stanie precyzyjnie ustawiać zębów. Ruchomym aparatem, który to umożliwia i który można stosować w uzębieniu mieszanym jest aparat nakładkowy, o tym systemie pisałam tutaj https://doktoraparatka.pl/leczenie-niewidocznymi-nakladkami/.

Niektórych wad nie jesteśmy w stanie leczyć bez interwencji chirurga szczękowy-twarzowego. Takie wady widoczne są u kilkuletnich dzieci. Dobra diagnoza uświadamia rodzicom, że leczenie dziecka będzie obejmowało nie tylko leczenie ortodontyczne, ale też chirurgiczne oraz że będzie to leczenie wieloletnie.

Kiedy umówić dziecko na pierwszą konsultację?

Nie ma określonego wieku, który jest graniczny dla pierwszej konsultacji ortodontycznej. W moim gabinecie na pierwszych konsultacjach w większości spotykam 6-9 latków, ale coraz częściej zdarza mi się też konsultować dużo młodsze dzieci (2-5 lat) , skierowane na badanie przez logopedę czy pediatrę. Podczas takiej konsultacji oceniam wadę zgryzu i inne współistniejące problemy, kieruję rodziców do konkretnych specjalistów oraz określam kiedy trzeba zgłosić się na kontrolę lub rozpoczęcie leczenia. Najmłodszy pacjent w moim gabinecie miał 9 miesięcy 🙂